Wielkopolska jest jedynym regionem w Polsce, w którym przebywał Mickiewicz w okresie od sierpnia 1831 r. do marca 1832 r. Poeta przybył do Wielkiego Księstwa Poznańskiego z Włoch, przez Francję i Niemcy, z zamiarem nielegalnego przekroczenia granicy między zaborem pruskim a rosyjskim oraz wzięcia udziału w powstaniu listopadowym w Królestwie Polskim. Mickiewicz przybył do Wielkopolski jako wysłannik polskiej legacji w Paryżu czyli przedstawicielstwa Rządu Narodowego oraz jako przedstawiciel środowiska polskiego w Dreźnie. Próba przedostania się na drugą stronę Prosny zakończyła się niepowodzeniem, ale przez blisko siedem miesięcy przebywał w Wielkopolsce.

Wieszcz był podejmowany przez liczne rodziny ziemiańskie w ich wiejskich rezydencjach. Blisko zaprzyjaźnił się z Konstancją Łubieńską z Budziszewka, kobietą o niezwykłej wiedzy i inteligencji. Odwiedził też Poznań, goszcząc w ówczesnym Hotelu Berlińskim (u zbiegu al. Marcinkowskiego i ul. 23 Lutego), który prowadził wówczas Kacper Kramarkiewicz.

Po opuszczeniu Wielkopolski Mickiewicz utrzymywał kontakty z rodziną Turnów, Józefem Grabowskim i Konstancją Łubieńską, a jego dzieci były z wizytą u Konstancji Łubieńskiej, u rodziny Chełkowskich w Śmiełowie i u brata poety, Władysława w Rożnowie.

Podczas pobytu poety w Wielkopolsce powstała Reduta Ordona i prawdopodobnie dwa wiersze powstańcze: Nocleg i Śmierć pułkownika oraz ballada Ucieczka, może też pierwsza redakcja trzeciej częci Dziadów. Na karty Pana Tadeusza trafili Kwileccy i Turnowie z Objezierza, bowiem na ich sporze o spadek wzorowany jest spór Horeszki z Soplicami o zamek. Pierwowzorem sporu między Rejentem i Asesorem o Kusego i Sokoła był spór Kaliksta Bojanowskiego (z Bielewa) i Ksawerego Bojanowskiego (właściciela Konarzewa k. Rawicza), dwóch braci Konstancji Łubieńskiej, o charty. Wspomnieniem z pobytu w Wielkopolsce jest z pewnością też umieszczenie w książce nazwiska Józefa Grabowskiego z Łukowa, nazwy Objezierze i postaci kawiarki z pałacu w Śmiełowie.

W Poznaniu znajduje się wiele miejsc związanych z pobytem Adama Mickiewicza. Jego nazwisko nosi plac i ulica, a przede wszystkim Uniwersytet. Na Placu Mickiewicza stoi Jego pomnik (przedwojenny pomnik Wieszcza przy ul. Św.Marcin zniszczyli Niemcy). 24 grudnia 1998 r. odsłonięto drugi pomnik Adama Mickiewicza, na dziedzińcu Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (ul. Mielżyńskiego, na miejscu pomnika również zniszczonego podczas wojny). W Śmiełowie mieści się oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, w którym znalazło swoją siedzibę Muzeum im. Adama Mickiewicza. W zbiorach Biblioteki Kórnickiej Polskiej Akademii Nauk w Kórniku przechowywany jest fragment rękopisu Dziadów części III.

Kalendarium pobytu A. Mickiewicza w Wielkopolsce
(Maluśkiewicz 1993)

1831

• przyjazd do Poznania przez Rydzynę (ok. 13 sierpnia)
• pobyt w dworach nad Obrą: Kopaszewo, Osiek, Lubiń, Bielewo, może: Rogalin, Racot, Turew, Pudliszki, Gola, Międzychód
• pobyt nad Prosną: Śmiełów (połowa sierpnia do 15 września), Żerków, Dębno, Komorze nad Prosną, Pyzdry
• powrót nad Obrę ok. 10 września: Kopaszewo, Choryń, Krzyżanowo
• okolice Krobi: Skoraszewice, Krzekotowice
• Budziszewko - 26 września
• okolice Ponieca (październik): Lubonia, Oporowo, Drzewce, Pudliszki
• powrót nad Obrę: Kopaszewo, Choryń, Osiek
• okolice Rawicza (przełom października i listopada): Łaszczyn, Sarbinowo, Zakrzewo
• powrót nad Obrę: Kopaszewo
• ponownie okolice Rawicza: Konarzewo
• Poznań
• północna część Księstwa: prawdopodobnie Lubostroń, Samostrzel
• Objezierze - od 15 grudnia, Łuków - od 22 lub 23 grudnia

1832

• Poznań (styczeń)
• Choryń - prawdopodobnie do 5 marca

Materiały ze strony opracowanej przez dr Małgorzatę Mazurek
Adam Mickiewicz w Pałacach i Dworach Wielkopolski 1831 - 1832